Gezilecek Yerler
HASAN SÜZER ETNOĞRAFYA MÜZESİ
Gaziantep, Bey Mahallesi, Hanifioğlu Sokak’ta yer alan bina, bu asrın başlarında inşa edilmiştir. Daha sonra birkaç kere el değiştiren bina, 1985 yılında çok harap bir vaziyette iken işadamı Sayın Hasan Süzer tarafından satın alınmış, restorasyonu tamamlandıktan sonra “Hasan Süzer Etnografya Müzesi” olarak kullanılmak şartıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağışlanmıştır.
Bina ana kaya içine oyulmuş mahzen üzerine üç kattan oluşmakta, ikisi anayola, diğeri ara sokağa ulaşan üç girişi bulunmaktadır. Ön cephedeki işlemeli büyük kapıdan “hayat” adı verilen orta bahçeye, küçük kapıdan ise “selâmlık” denilen bölüme geçilmektedir. Hayatın güneybatı köşesinde, üst katında oturma odası, alt katında ocaklık ve tuvaletin yer aldığı iki katlı müstakil bir bina yer almaktadır. Bu bölüm evin hizmetkarları, tarafından kullanılmıştır. Hayat, ince bir taş işçiliğinin eseri olan renkli taşlarla kaplanmıştır.
Bodrum katları; birbirinin içinden geçme iki ayrı mekândan ibaret olup, ikisi arasında yaklaşık 2 m. kot farkı mevcuttur. Tamamen yerli kayaya oyulmuş mağara görünümündeki bodrum katta pekmez ve zeytinyağı depolamaya yarayan küpler, erzak depolamaya yarayan bölümler ve su kuyusu bulunmaktadır. Bu bölümde ayrıca büyük bir dokuma tezgâhı yer almaktadır.
Zemin katta iki oda “ocaklık” adı verilen mutfak, evin hamamı ile bu mekânın ısınmasını sağlayan ocaklar ve iki farklı taraftan birinci kata çıkan merdivenler yer almaktadır. Hamam, Türk hamamı özelliklerini taşımakta, külhandan gelen ve alttan geçen, duman vasıtasıyla ısınmaktadır. Girişin sağında yer alan oda “tandır odası” dır. Adını, tandır denilen gömme bir taş ocak üzerine konan bir kürsü ve onun üzerine örtülen geniş bir yorgandan, mahalli bir ısınma sisteminden almaktadır.
Birinci katta sofada, taş işçiliği ve boyalı tezniyatı ile dikkati çeken bir çeşme ve hayata bakan üç ayrı oda yer almaktadır. Odalardan birisi gelin görme odası, diğeri günlük yaşamın sürdürüldüğü iş odası, üçüncü oda ise erkek misafirlerin ağırlandığı selâmlık bölümü olarak tanzim edilmiştir.
İkinci katta yer alan odalardan ikisi ev sahibine ait harem bölümü olarak düzenlenmiştir. Üçüncü katta terasa geçişi sağlayan camekânlı bir oda ve “güvercinlik” bulunmaktadır. Bu bölüm günün yorgunluğunun giderildiği sakin bir köşe olarak canlandırılmıştır.
Bina içinde yer alan bölümler günlük yaşamdaki fonksiyonlarına göre yörenin eşyası ile donatılmış, mankenlerle teşhire canlılık ve gerçekçilik verilerek hizmet vermektedir. Müze de 2017 yılı itibariyle restorasyon çalışmaları başlamıştır.
HASAN SÜZER ETNOGRAFYA MÜZESİ
Müze restorasyon çalışmaları nedeniyle geçici bir süre ziyarete kapalıdır.
Adres: Eyüboğlu Mah. Hanifioğlu Sok. No: 64 Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 230 47 21
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi dışında her gün,
08:00-17:00
08:00-17:00
BAYAZHAN GAZİANTEP KENT MÜZESİ
Tütün tüccarı olan Bayaz Ahmet Ağa ticaret yaparken konakladığı Halep’te ki bir hanın 1909 yılında aynısının Antep’te de yapılmasını istemiştir. Bayaz Ahmet Ağa yapım aşamasında maddi sıkıntıya düşünce, Ermeni bir ortakla anlaşmıştır. Bayazhan, Ermeni taş ustalarına ve Halepli mimarlara yaptırılmış, yapımı 5-6 yıl sürmüştür. İlk yapıldığı yıllarda tütün hanı olarak kullanılmıştır. l. Dünya Savaşı’ndan sonra Antep’i İngilizler işgal edince, hanı karargah olarak kullanmışlar. Antep Savunması sırasında hapishane görevi de görmüştür. Gaziantep’te ilk sinema filmi Bayazhan’ın büyük salonunda gösterilmiştir.
1919 yılında Bayaz Ahmet Ağa’nın ölümüyle, hanın kendisine ait olan yarısı, oğlu Hüseyin Bayaz’a geçmiştir. Ermeni ortağın, kendisine ait olan Han’ın diğer yarısını 1922 yılında Amil Müslim Ağa’ya satmasıyla, Han’ın bir yarısı rakı imalathanesine dönüştürülmüştür. 1930 yılında TEKEL tarafından satın alınarak, 2005 yılına kadar TEKEL’in mülkiyetinde kalmıştır. TEKEL’in kapanmasından sonraki dönemde Han işlevsiz, bakımsız ve kötü bir hale dönüşmüştür.
Restorasyonu tamamlanan han Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından Kent Müzesine dönüştürülmüştür. Bayazhan iki kattan oluşmaktadır. Hanın birinci katında yöresel el sanatlarının satıldığı hediyelik eşya odaları ve restoranlar bulunmaktadır. Han’ın ikinci katının tamamı ise Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından Kent Müzesi olarak düzenlenmiştir.
20 Haziran 2009 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın katılımıyla hizmete açılan Bayazhan - Gaziantep Kent Müzesi’nde, geçmişten günümüze Gaziantep kent kültürü, 23 ayrı odada sergilenmekte ve sesli rehber sistemi ile anlatılmaktadır.
Odaların bir kısmında, Yemenicilik, Sedefçilik, Kutnu Kumaş Dokumacılığı, Bakırcılık, Gümüş İşlemeciliği, Baklava Yapımı, Antep Kilimi’nin Dokunması, Antepişi Nakışı’nın işlenmesi Gaziantep el sanatlarının yapılışı yöresel kıyafetli mankenlerle canlandırılmıştır.
Müzenin koridoru, 46,40 m. x 4,70 m. ölçülerindedir ve sergi amaçlı olarak da kullanılmaktadır. Koridorda kalıcı sergileme olarak, camekan içerisinde 6 adet kadife elbise (yaklaşık 35 yıllık), kutnu elbise, Antep işi gecelik (yaklaşık 50 yıllık), büyük gaz lambası, 7 parçadan oluşan fotoğraf makineleri, dikiş makinesi ve kutusu (yaklaşık 64 yıllık), kadife sırma kırlent (yaklaşık 70 yıllık), daktilo (yaklaşık 94 yıllık), hesap makinesi sergilenmektedir.
Gaziantep’in tarihi ile ilgili odalarda; Gaziantep’i Yönetenler ve Temsil Edenler (Valiler, Milletvekilleri, Belediye Başkanları), Gaziantep’te İlk Yaşam İzleri, Medeniyetlerin Kavşağı Gaziantep, Gaziantep’te Selçuklu, Memluk ve Osmanlı Dönemi, Bir Zamanlar Antep, Antep ‘in Kurtuluş Destanı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve Gaziantep, Genç Cumhuriyet ve Gaziantep konulu odalar bulunmaktadır. Yakın Dönem Odası’nda ise; Kendini Koruyan Kent, Bayazhan’dan Kent Tarihi Müzesi’ne başlıklı konular anlatılmaktadır.
Tematik Bölümde; Gaziantep’te Ekonomi, Sivil Toplum ve Gaziantep, Gaziantep’te Eğitim, Gaziantep’te Sağlık, Gaziantep’li Olmak, Gaziantep’te Olmak, Gaziantep’in Gelenek ve Görenekleri, Gaziantep’te Yemek ve Eğlence Kültürü, Gaziantep’te Turizm, Kardeş Şehirlerimiz, Gaziantep’in Doğası, Gaziantep’te Kültür-Sanat, Gaziantep Folklörü ve Halk Müziği, Antep Fıstığı, Gaziantep’te Tarım, Gaziantep’te Spor, Gaziantep’in Basın Tarihi gibi konuların tarihsel süreci, plazmalarda oynayan filmlerle, sesli rehber sistemi ile ve duvarlardaki panolarla anlatılmaktadır.
El Sanatları bölümünde; Yemenicilik Sanatı’nın anlatıldığı odada; yemeniler ve yemeni kalıplarına ek olarak 14 adet (yaklaşık 100 yıllık) yemenicilikte kullanılan araç ve gereçler bulunmaktadır. Sedefçilik Sanatı’nın anlatıldığı odada; sedef işlemeciliği uygulanmış ahşap eşyaların yanı sıra, mengene, sedefçilikte kullanılan makine ve 2 adet gaz lambası sergilenmektedir.
Kutnu Kumaş Dokumacılığı’nın anlatıldığı odada; farklı desenlerde kutnu kumaş örneklerinin yanı sıra, orjinal ahşap kutnu dokuma tezgahı bulunmaktadır. Bakırcılık ve Gümüş İşlemeciliği’nin anlatıldığı odada; kalaylı, kalaysız, işlemeli,
işlemesiz bakır mutfak eşyaları ile gümüş eşyaların yanı sıra, bakırcılıkta kullanılan mengene, bakırcılıkta kullanılan makine ve kilim sergilenmektedir. Kilimcilik Sanatı’nın anlatıldığı odada; orijinal kilim dokuma tezgahının yanı sıra, 3 adet kilim sergilenmektedir. Antep Evleri’nin anlatıldığı bölümde; kilim üzerinde, orijinal ayaklı ahşap gergefe geçirilmiş Antepişi kare masa örtüsü (yaklaşık 150 yıllık) ile Antep nakışının işlenmesi canlandırılmıştır.
Gaziantep’in Ekonomisi’nin anlatıldığı odada; yatay camekan içerisinde Antepişi kare masa örtüsü ve 1 adet tel işi kare örtü sergilenmektedir. Gaziantep’in Gelenek ve Görenekleri’nin anlatıldığı odada; yatay camekan içerisinde (yaklaşık 54 yıllık) 15 parça berber malzemeleri ve gemici feneri sergilenmektedir. Baklava yapımının anlatıldığı bölümde; baklava yapımında kullanılan eşyalar, oklavalar, bakır mutfak eşyalarının yanı sıra, gazocağı bulunmaktadır. Antepfıstığı’nın anlatıldığı odada; 2 adet kilimle birlikte bakır mutfak eşyaları ve kurutulmuş Antep fıstığı sergilenmektedir. Kardeş Şehirler Odası’nda ise; 4 adet camekan içerisinde, Kardeş Şehirler’den gelen hediyeler sergilenmektedir.
Ayrıca Gaziantep Kalesi ve Kültür Yolu, Emine Göğüş Gaziantep Mutfak Müzesi, Ömer Ersoy Kültür Merkezi, Şirehan - Yemişhan ve Şeyh Fetullah Cami maketleriyle şehrimizin önemli yerleri de Kent Müzesi içerisinde teşhir edilmektedir.
GAZİANTEP BAYAZHAN KENT MÜZESİ
Adres: Akyol Mah. Atatürk Bulvarı, No: 119 Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 220 08 88
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi dışında her gün,
08:30-17:30
08:00-17:30
GAZİANTEP MEVLEVİHANESİ VAKIF MÜZESİ
Vakıflar Genel Müdürlüğü, bünyesindeki eski konak, medrese, hanigah, mevlevihane gibi yapıları, koruma amaçlı belirli restorasyon süreçlerinden sonra modern müzecilik anlayışıyla toplumun hizmetine sunulmaktadır. Yaklaşık 400 yıllık bir geçmişe sahip ve Osmanlı zamanında ülkenin dört bir yanındaki yüze yakın mevlevihaneden biri olan Gaziantep Mevlevihanesi, çeşitli yapı dönemlerinden sonra ve 2006 yılındaki restorasyonla 2007 yılında müzeye dönüştürülmüştür.
“Dinle neyi çünkü hikayet ediyor” Mevlevihane’nin günümüzde Tekke Camisi olan Semahane kapısı üzerindeki bu dizenin yer aldığı Farsça kitabeden, Ayıntab Sancak Beyi Türkmen Mustafa Ağa tarafından 1638 yılında yaptırıldığı öğrenilmektedir. Vakfiyesine göre Mustafa Ağa, Şaban Dedenin oğlu Postnişin Mehmet Dede ve onun soyundan gelecek şeyhlerin mütevelli olarak tayin edilmesini şart koşmuştur. Evliya Çelebi’nin “… amma hepsinden iyisi ve süslüsü imaretinde nimeti çok, güzel yapılı Mevlevihane Tekkesi’dir.” dediği Mevlevihane, günümüzde kentin tarihi dokusunu oluşturan cami, han, hamam gibi eski eserlerinin pek çoğundan daha erken tarihli olmasıyla da kent için önemli bir yapı topluluğudur.
Mevlevihane, Şer’i Sicil kayıtlarından ve vakfiyesinden anlaşıldığına göre bir semahane, bir mescit, şeyh için büyük bir oda, dervişler için dokuz hücre ve bir havuz bulunan bir tekke olarak yaptırılmıştır. Bu verilerden, yapı topluluğunun günümüze kadar çeşitli değişikliklere uğradığı anlaşılmaktadır. 20. yüzyıl başlarında Mevlevihane, çevresindeki dükkanlarla beraber büyük bir yangın geçirmiş ve Şeyh Mehmet Munip Efendi tarafından pek çok mekan yeniden yaptırılmış veya onarılmıştır.
Yapı topluluğunda büyük avlunun güneyinde Semahane ve onun batısında mescit, avlunun doğusunda bugün bir kısmı imam odası, müezzin odası ve kadınlar mescidi olarak kullanılan 5 derviş hücresi bulunmaktadır. Avlunun batısında bir iç bahçenin kuzey ve güneyinde eskiden Şeyh Evi olarak tanımlanan bugün ise Müze olarak kullanılan selamlık ve derviş hücrelerinin olduğu kısım yer almaktadır.
Semahane, Şer’i Mahkeme Sicilleri’nde yer alan bir berattan anlaşıldığına göre 1675 tarihinden itibaren cuma hutbelerinin okunduğu bir cami düzenine gelmiştir. Ancak Cumhuriyetin ilanından sonra tekke ve zaviyeler kapatılınca Vakıflar Genel Müdürlüğü, Mevlevihane’nin yönetimini almış, semahane ve selamlık bölümleri, Tekke Camisi ve İstiklal İlkokulu olarak kullanılmıştır. Yapı, Gaziantep’in ilk okullarından biri olarak yaklaşık 30 yıl hizmet verdikten sonra cami lojmanı, sağlık ocağı, müftülük gibi çeşitli işlevlerde kullanılmış ve daha sonra da müzeye dönüştürülmüştür. Müzeyi oluşturan binalar, Gaziantep geleneksel konut mimarisinde “avlunun iki yanına yerleşmiş” plan tipindedir. Üç katlı ana bina, daha seyrek olarak karşımıza çıkan bir özelliğe sahip olarak içeriden merdivenlidir. Basık kemerli sıra pencereler ve üstlerindeki kuş ta’aları cepheye hakimdir. Kuzeydeki iki katlı bina ise revaklıdır.
İki katlı binanın alt katı iki mekandan oluşur. Doğudaki mutfak ve depo olarak değerlendirilmiştir. Batıdaki mekan ise Sinevizyon Salonu’dur. Müze ziyaretçileri, gezintilerine müzenin tanıtıcı filmini izleyerek başlamaktadırlar. Binanın üst katında Halı ve Kilim Salonları yer almaktadır. Gaziantep Mevlevihanesi Vakıf Müzesi; renkler, desenler ve motiflerle sembolize olan Anadolu kültür zenginliğini Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait halı ve kilim koleksiyonunun mütevazı bir seçkisi aracılığıyla sunmaktadır. Motifler ve anlamlarıyla ilgili bilgilerin yer aldığı panolar, motif dağarcığını bilgiyle buluşturmaktadır. Avlunun karşısında yer alan ana binanın, yaşanmışlığın izlerini barındıran -biraz dik, biraz dar- merdivenleri, Sufi müziği eşliğinde ziyaretçileri selamlık dairesi olan üst kata taşır.
Maden Eserleri ve Mevlevilik Kültürü Salonu şeyhin postunun bulunduğu mekandır. Kalem işleriyle bezenmiş eliptik kubbe biçimindeki tavan ve hemen altında müzik yapan iki mutrip figürleri ziyaretçileri karşılar. Salonun ortasında müziğin ritmiyle dönen Semazen figürleri bulunmaktadır. Salonun diğer ucunda önlerindeki rahlelerden Kur’an-ı Kerim ya da Mesnevi okuyan Mevlevi figürleri, Mevlevihane’de gündelik hayatın mistik havasını canlandırmaktadır.
Bu binadaki salonların sergileme düzeninde, müzenin mimari yapısına uygun olarak pencere içleri birer vitrin olarak değerlendirilmiştir. evhaları ve vitrinlerde kandiller, mumluklar ve mihrap şamdanları sergilenmektedir. Türk Maden Sanatı içerisinde önemli bir yere sahip olan bu eser grubunun çoğunluğunu mihrap şamdanları oluşturur. Mihrap şamdanlarına ışıkla ilgili olmasıyla sembolik anlamlarda yüklenmiştir.
Orijinalinde şeyhin özel kullanımına ait diğer iki odadan ilki Hat Salonu’dur. Bu salonda Beylikler döneminden Osmanlı dönemine kadar uzanan bir zaman aralığına sahip Kur’an-ı Kerim’lerin yanı sıra ayet, hadis ve şiirlerin yazılı olduğu hat levhalar bulunmaktadır.
Saat ve etnografik eserler salonunda Mevlevihane’nin son şeyhleri ve ailelerine ait birtakım kullanım nesneleri ve fotoğraflar ile Osmanlı Dönemi’ne ait ahşap kakma süslemeli bir rahle ve Gaziantep camiilerinden getirilen sandıklı saatler sergilenmektedir.
GAZİANTEP MEVLEVİHANESİ VAKIF MÜZESİ
Adres: Boyacı Mah. Eski Buğday Arastası, Tekke Cami Yanı,Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 232 97 97
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi dışında her gün,
09:00-17:00 09:00-17:00
ŞAHİNBEY MİLLİ MÜCADELE MÜZESİ
Gaziantep ili Şahinbey ilçesi 481 ada, 29 parsel, 306 envanter numaralı yapıda yer alan “Şahinbey Milli Mücadele Müzesi” Anteplilerin İngiliz ve Fransız işgaline karşı kahramanca yürüttüğü savunmanın önemini ve detayını günümüz ve gelecek nesillere daha iyi aktarmak amacıyla kurulmuştur. Müze ve bulunduğu alan yeniden revize edilerek, çağdaş müzecilik anlayışıyla tekrar düzenlenmiştir.
Şehreküstü Şehitler Parkı’nın yanında bulunan Gaziantep Savaş Müzesi, geçirdiği restorasyon sonrasında, Şahinbey Milli Mücadele Müzesi olarak yeniden projelendirilmiştir. Tasarım projesi kapsamında 12 odalı tarihi yapı ve altındaki mağara da değerlendirilmiştir. Şahinbey Milli Mücadele Müzesi müze güzergah akışı kronolojik şekilde devam etmektedir. Bu doğrultuda, karşılama bölümünden müzeye giriş yapacak ziyaretçiler, tarihi binada tasarlanmış sergi sunum alanlarını yönlendirmeleri izleyerek gezmektedirler. Sergi-sunum alanlarının ardından ise mağaralara giriş yapılmaktadır. Ziyaretçiler mağaralara geçiş yaptığında karşılarına mekatronik heykeller ile farklı farklı kompozisyonların oluşturulduğu, dönemin anlık yaşam sahneleri çıkmaktadır. Bu sahneler ziyaretçilere hem görsel, hem de duyusal olarak çeşitli duygular yaşatmaktadır. Mağaralarda aynı zamanda milli mücadeleden önceki dönemlerde çeşitli amaçlarla kullanılmış alanlar canlandırılmıştır. Örneğin sabun imalathanesi bunlardan bir tanesidir. Yine canlandırmalarda da çok boyutlu projeksiyon gösterileri ve ses efektleri ile kullanılmıştır. Bu projede hedeflenen, Kurtuluş Savaşı’nda tüm Türkiye’ye gurur veren Gaziantep’in direniş destanının tüm yönlerini etkili sunum alanlarıyla, projeksiyon gösteriyle, çeşitli dokunmatik ekranlar mücadele ruhunu destansı bir anlatımla ziyaretçilerin beğenisine sunmaktır.
Gaziantep savunmasına dair belgelerin kronolojik sırayla anlatıldığı, tarihi binada, İngiliz ve Fransızlara ait silah parçaları şehir halkının kullandığı tabanca, av tüfeği, kılıç, kama, et satırı, kazma, kürek ve nacak gibi şehitlere ait birçok eşya sergilenmektedir.
Şahinbey Milli Mücadele Müzesi’nde müze sergi-sunum alanları dışında da hem kentlilerin, hem de kent ziyaretçilerinin keyifli vakit geçirebileceği alanlar tasarlanmıştır. Bu doğrultuda müze binasının yanında bulunan yapıdaki bölümler, müze atölye, müze kütüphane ve toplantı salonları olarak işlevlendirilmiş, müze avlusunda, park alanında ve mağaralarda farklı ölçeklerde kafe ve rekreasyon alanları kurgulanmıştır. Mağaralardan caddeye açılan çıkışa (İhsan Bey Kasteli) uzanan son mağara bölümü ise geçici sergi alanı olarak hizmet vermek üzere projelendirilmiştir.
Ulucanlar mahallesi, Şehitler caddesi üzerinde yer alan Şahinbey Milli Mücadele Müzesi’ne restorasyon projeleri ile birlikte yeni fonksiyonlar ve müze alanları kazandırılarak bölge kültür ve turizmine katkı sağlanması amaçlanmıştır.
ŞAHİNBEY MİLLİ MÜCADELE MÜZESİ
Adres: Şehreküstü Mah. Şehitler Parkı içi. Şehreküstü Konakları Karşısı. Şahinbey / Gaziantep
Telefon: Fatih Çınar 0 507 457 27 76 (Sorumlu Kişi)
Ziyaretçi Saatleri: Ziyarete açılmadı, hazırlıklar son aşamada.
08:00-18:00
08:00-18:00
EMİNE GÖĞÜŞ MUTFAK MÜZESİ
Gaziantep Kalesi’nin Güneyinde bulunan Göğüş Konağı, tarihi doku içerisinde yer almaktadır. Kitabesinde 1904 yılında yapıldığı yazan Konak, Kethüdazade Göğüş İbrahim Efendi Konağı olarak bilinir.
Türkiye’nin ilk Turizm ve Tanıtma Bakanlarından olan Ali İhsan Göğüş Bey’in doğduğu evdir. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu yapılan konak, 2008 yılında hizmete açılmıştır. Gaziantep mutfak kültürünü tanıtmayı amaçlayan Emine Göğüş Mutfak Müzesi, Gaziantep mutfağında kullanılan araç ve gereçlerin teşhir edildiği ve unutulmaya yüz tutmuş yöresel yemeklerin görseller halinde sergilendiği Emine Göğüş Mutfak Müzesi, Türkiye’de kurulmuş ilk mutfak müzesi olma özelliğine de sahiptir.
Müzede; Gaziantep’in geleneksel mutfak kültürü tanıtılmaktadır. Antep mutfak kültüründe önemli bir yeri olan yuvalama yemeğinin yapılması, kış gecelerinde tandır başında bastık, sucuk, ceviz vb. yenilmesi ve içecek kültürünün tanıtılması amacıyla kahve-mırra pişirilmesi-içilmesi konuları, Antep yöresine özgü kıyafetler giymiş mankenler yardımıyla canlandırılmıştır.
Dünyada şehir adıyla anılan tek mutfak Gaziantep mutfağıdır. Müzede, Antep yemek malzemelerinden mutfak araç gereçlerine, yöresel yemeklerden içeceklere ve erzakların saklanmasına varıncaya değin mutfak kültürü anlatılmaktadır. Gaziantep yemek kültürü zenginliğini dört mevsimi de yaşayan coğrafyasına ve Akdeniz ile Mezopotamya arasındaki kültür zenginliği ve çeşitliliğin merkezinde olmasına borçludur. Gaziantep’in yöresel yemekleri son derece zengindir. Et, yemeklerin temelini oluşturur ve tencere yemeklerinde et sıkça kullanılır. Bunun yanı sıra yeşillikler bolca kullanılır. Müzede sebzelerden ve meyvelerden yapılan çeşitli yemeklerin görselleri sergilenmektedir. Gaziantep Mutfağı sadece yemek kültürü değil içecekler bakımından daha zengindir. Müzede, her derde deva zahter çayı, Antep’e özgü menengiç kahvesi, meyandan yapılan meyan şerbeti gibi misafirlere ikram edilen içecekleri tanıtan maketler ve vitrinler bulunmaktadır.
Müzede ayrıca aile bireyleri, akraba ve yakınlar özel günlerde bir araya geldiklerinde yapılan, Antep mutfağının enfes yemeği yuvalamanın yapılışını ve yenilmesini anlatan maketler ve görseller bulunmaktadır. Göğüş ailesine ayrılan anı odasında ise Ali İhsan Göğüş’ün eşi Nezahat Göğüş’ün çeyizinden kalan porselenler ile mutfak kültürünü yansıtan değerli eşyalar bulunmaktadır. Gaziantep Mutfak Müzesini ziyaret edenler için hediyelik eşya bölümünde; yöresel bakırdan mutfak eşyalarının ve yemeklerde kullanılan çeşitli baharatların satışı yapılmaktadır.
EMİNE GÖĞÜŞ MUTFAK MÜZESİ
08:30-17:30 08:30-17:30
Adres: Karagöz Mah. Sadık Dai Sok. No: 16 Şainbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 232 66 16
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi dışında her gün,
GAZİANTEP ATATÜRK ANI MÜZESİ
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 26 Ocak 1933 tarihinde Gaziantep’e geldiğinde, 10 ay 9 gün boyunca Fransızlara karşı verdikleri mücadelenin sonunda şehrini düşman işgalinden kurtarıp özgürlüklerine kavuşan kahraman Gaziantepliler tarafından, büyük bir coşkuyla karşılanmıştı. Atatürk, Öğretmenevi’nin bitişiğindeki binanın balkonundan, kendisini dinlemeye gelen coşkulu kalabalık Gazianteplilere hitabında; “Ben Gazianteplileri gözlerinden nasıl öpmem ki, onlar sadece Gaziantep’i değil, Türkiye’yi de kurtardılar”diyerek, şanlı Antep Savunması’nın, Kurtuluş Savaşı’na verdiği motivasyondan bahsetmiş, “Türküm diyen her şehir, her kasaba ve en küçük Türk köyü Gazianteplileri kahramanlık misali olarak alabilirler” sözü ile de Gazianteplilere gösterdiği önem ve değeri vurgulamıştı. Dönemin Belediye Başkanı Hamdi Kutlar’a şehrin gelişmesi konusunda önerilerde bulunarak, destek sözü vermişti.
Atatürk’ün Gaziantep’e gösterdiği ilgi, övgü dolu sözler ve desteğe karşılık olarak da, Belediye Başkanı Hamdi Kutlar’ın önerisi ve Belediye Meclisi’nin kararı ile Atatürk’e fahri hemşehrilik beratı verilmişti ve Selanik doğumlu olan Gazi Mustafa Kemal Atatürk, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak Gaziantep ili, “Bey Mahallesi” nüfusuna kaydedilmiştir.
Mustafa Kemal Atatürk’ün nüfusa kayıtlı olduğu Bey mahallesinde bulunan, Konukoğlu ailesine ait tarihî Antep Evi’ni, aile adına Adil Sani Konukoğlu, Atatürk’ün anısına fonksiyonlandırılmak üzere, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne bağışlamıştır. “Geleneksel Antep Evi“ odasında, Atatürk’ün Gaziantep’e geldiğinde kullandığı, Neyir Barlas tarafından müzeye bağışlanan karyola sergilenmektedir. Geleneksel bir Antep evi odası düzenlemesi olan bu odada, Esra Ağtaş tarafından müzeye bağışlanan Antep kilimi, Yüksel Tekeoğlu tarafından müzeye bağışlanan Antep işi işlemeli gömlekler vb. eşyalar yer almaktadır.
Geleneksel Antep Evi odasının üst katında “Atatürk Araştırma Kitaplığı” yer almaktadır. Yine aynı odada Gaziantepli önemli şahsiyetlerden olan; Ömer Asım Aksoy, Antep Savunması’nın kadın kahramanlarından Yirik Fatma, Antep harbinde büyük kahramanlıklar gösteren Şahinbey, Karayılan, Şehitkamil, Kılıç Ali Bey hakkındaki bilgiler yer almaktadır.
Müzenin sergilemelerinde teknoloji de kullanılmıştır. Dokunmatik akıllı ekranlarla Antep Savunması’nı ana hatlarıyla anlatan bir sistem vardır. İkinci binanın zemin katında yine Antep harbinin anlatıldığı sinevizyon gösterileri yapılırken, giriş katında ise çeşitli aktivitelerin yapıldığı seminer odası yer almaktadır.
Üst katlarda; tarihe tanıklık eden, gazeteci, yazar, bürokrat, sanatçı vb. Gaziantep için değerli bilgilere sahip olan kişilerden bazılarıyla yapılan sözlü tarih çalışmalarının röportajları yer almaktadır.
“Cumhuriyet Kazanımları ve Gaziantep” odasında; Özay Erkılıç tarafından müzeye bağışlanan, Atatürk’ün Gaziantep’e geldiğinde kahve içtiği fincan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Gaziantep Müze Müdürlüğü’nden geçici sergileme olarak alınan, Atatürk’ün, Gaziantep ziyaretinde yemek yediği yemek takımı, Ömer Şefik Ersoy’a ait Antep Savunması’nda kullanılan Mavzer sergilenmektedir.
Vitrinlerde, Nutuk’un ilk baskılarından olan değerli bir kitap ve Kurtuluş Savaşı’nda savaşılan mevzilerin krokisi yer almaktadır. Yine Antep Savunmasını anlatan Lohanzade Mustafa Nurettin’in anılarını içeren 1924 baskısı İstiklal Sevgisi ve Gaziayıntap ile 1921 tarihli Fransız komutan Abadi tarafından yazılan ve Antep Savunmasını anlatan Temel Kaynaklar sergilenmektedir.
Bu bölümün üst katında “Atatürk ve Gaziantep” odası bulunmaktadır. Bu kısımda Cumhuriyet’in getirdiği yenilikleri gösteren eserler teşhir edilmektedir. Gaziantep’in geçmişini anlatan fotoğraflar akıllı ekranlarda görülebilmektedir. Yine Cumhuriyet sonrası eğitim öğretim alanında yapılan yenilikleri gösteren, Kasım Kaygan, Ökkeş Tüter, Aliye Çekemoğlu tarafından bağışlanan dönemin diplomaları, karneleri sergilenmektir. Gazeteci Zeynep Göğüş tarafından müzeye bağışlanan, annesine ait şapkalar da Cumhuriyet’in sosyal alana getirdiği yeniliklerden birisi olarak bu odada sergilenmektedir.
GAZİANTEP ATATÜRK ANI MÜZESİ
Adres: Bey Mah. Ali Özalgan Sk. No: 4 Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 2201554
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi dışında her gün,
08:30-17:30 08:30-17:30
GAZİANTEP OYUN VE OYUNCAK MÜZESİ
Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi 1700’lü yıllardan günümüze oyuncak tarihinin en gözde örneklerinin sergilendiği tarihi bir Antep evine ve Gaziantep’in en eski mahallelerinden biri olan Bey Mahallesi’ne konumlandırılmıştır. Bu masalsı ev, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından kamulaştırılıp, Türkiye’nin 4. Oyun ve Oyuncak Müzesi olarak, kapılarının oyuncak tutkunlarının ziyaretine açmıştır.
Tek avlulu olan bina 3 katlıdır ve 2 katlı mağarası ile nadir bulunan bir Antep evidir. Müze teşhir alanı açık alanda 250 metrekare, kapalı alanda ise 315 metrekaredir. Geçmişten günümüze ulaşan çocuk yaşam kültürünün korunarak ve yaşatılarak gelecek nesillere aktarılmasını amaçlayan Oyun ve Oyuncak Müzesi, geçmişle gelecek arasında köprü olarak, çocukların bedensel, zihinsel gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu masalsı evde, büyük küçük herkes kendinden bir şeyler bulmakta, geçmişte oynadığı oyuncakları kendi çocuklarına gösterebilmenin heyecanını hissetmektedirler.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Müzeler ve Kütüphaneler Şube Müdürlüğü’ne bağlı, Gaziantep Oyun ve Oyuncak Müzesi’nde Sunay Akın’ın küratörlüğünde 1700-1990 yıllarına ait el ve fabrika yapımı 600’e yakın oyuncak takım olarak teşhir edilmektedir. Müzenin, giriş katında 4, orta katında 3, çatı katında 1 ve 2 katlı mağarada 1 olmak üzere toplamda 9 ayrı temalı bölüm bulunmaktadır.
İlk kattaki odalarda Türk Oyuncakları, Sinema Odası, Mutfak ve Sosyal Yaşam bölümleri bulunmakta, 2. hatta ahşap oda ve Altın Oda bulunmaktadır. Bu odalarda oyuncak tarihini çok değerli ilk üretimlerinden olan oyuncaklarda görebilmektedir. Çatı katındaki odada, yakın dönem teknoloji araçları oyuncakları bulunmakta ve mağarada ise Dünya çocuklarının ülkelerinin simgeleri olan düzenlemeler içinde, geleneksel kıyafetleriyle sergilendiği bölümü görebilmektedir.
Türk Oyuncakları bölümü 1960’lı yıllarda “Fatoş Bebekleri ve oyuncaklarıyla” başlayan oyuncakların bulunduğu bir odadır.
Sinema Odası, sinema, tiyatro, çizgi film ve masal kahramanlarının oyuncaklarının bulunduğu bölümdür. Pinokyo, Pamuk Prenses ve 7 Cüceler, Mickey Mouse, Hayalet Avcıları, Shekspare Sahnesi, Taş Devri, Charlie Chaplin ve Laterna Magica gibi oyuncaklar sergilenmektedir. Mutfak odası içerisinde 1870’li yıllardan bu yana kullanılan mutfak ve banyo gibi ev bölümlerine ait, mutfak araç gereçleri, porselen çay takımları, kuzineler gibi günlük ev yaşamını anlatan oyuncaklar sergilenmektedir.
Sosyal Yaşam Odası olan bölümde 2. Dünya savaşında Alman cephesi ve cephe gerisini, Amerikan yerlileri Kızılderililer ile yeni yerleşimcilerin çatışmalarıyla sosyal yaşamlarını anlatan Diaroma vitrinleri bulunmaktadır.
İkinci kattaki, Altın Oda’da, dünyada Doll House olarak bilinen Bebek Evleri ağırlıkta olmak üzere bebek arabaları, müzenin en eski oyuncaklarının yer aldığı vitrinler, ilk Puzzle örnekleri, Lehmann oyuncakları ve gerçek saçlı bebekler vb oyuncaklar bulunmaktadır. Ahşap Oda’da, sanayi devrimi ile başlayan ve sosyalleşen Avrupa’dan sanayi ve tarım araç gereçleri, dağ turizmi, itfaiye ve lunapark eğlence oyuncakları gibi oyuncaklar bulunmaktadır. Peluş Oyuncaklar odasında, 1900’lü yıllardan 1980’li yıllara kadar üretilmiş peluş oyuncaklardan örneklerimiz bulunmaktadır. Başlıcaları ise Teddy Bear, Japon maymun peluşları, ilk üretimlerden Barbie bebek gibi oyuncaklar sergilenmektedir.
Çatı Katı Odası, yakın dönem gemiler, uçaklar, robotlar, ve uzay araçlarının olduğu bir diaroma vitrini bulunmaktadır, Apollo uzay mekiği, E.T., Uzay Yolu dizisi maketi bu galerideki oyuncaklarımızdan bazılarıdır.
Dünya Çocukları Galerisi olan mağarada ziyaretçilerimiz, 26 ülkeden, yöresel ve ulusal kıyafetleri içerisindeki dünya çocuklarını, kendi ülkelerinin belli başlı mimari eserleri ile sergilendiği bir bölüm görmektedirler. Bu bölümlerin dışında, müzenin avlusunda, çocuklar için Oyuncak Atölyeleri ve çeşitli etkinlikler düzenlenen bölüm bulunmaktadır.
GAZİANTEP OYUN ve OYUNCAK MÜZESİ
Adres: Bey Mah. Ali Özalgan Sk. No: 7 Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 220 15 51
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi dışında her gün,
08:30-17:30 08:30-17:30
MEDUSA CAM ESERLER MÜZESİ
Medusa Cam Eserler Müzesi 15 yıllık bir birikimin sonucunda ortaya çıkan koleksiyonu daha geniş kitlelere sanatseverlere, bilimadamlarına sunabilmek için hayata geçirilmiştir. Medusa Cam Eserler Müzesi tarihe tanıklık eden Gaziantep Kalesi civarında eski üç Antep evinin alınıp restore edilmesiyle oluşturulmuştur. Müze binası altı odadan oluşmaktadır. Odalardan 5 tanesi sergi salonu olarak, 1 tanesi ise eserlerin kopyalarının yapılıp ziyaretçiye sunulduğu mekan olarak değerlendirilmiştir. Eski Tunç Çağına ait bronz figürinler, Roma dönemine ait çeşitli bronz eserler, altın takılar, kil mühür baskıları, İslami döneme ait altın sikkeler ve yaklaşık 150.000 yıl öncesine ait tam fosilleşmemiş bir mamuta ait sağ alt bukkal (çene kemiği) ve vertebrası (omur kemiği), Roma ve İslami döneme ait cam şişeler, parfüm ve gözyaşı şişeleri, cam ve pişmiş toprak amforalar, Fenike dönemi renkli cam amforalar, Roma dönemine ait cam bardaklar, cam bilezikler, pişmiş toprak kandiller sergilenmektedir.
Roma ve İslami döneme ait cam ve taştan yapılmış kolyeler, çeşitli takılar, Roma dönemine ait cam bardaklar, kulplu ve kulpsuz çeşitli amaçlarla kullanılmış sıvı kapları sergilenmektedir. Medusa Cam Eserler Müzesinde yaklaşık 4000’e yakın eser bulunmaktadır. Bu eser grubunun %70’ini cam eserler, %20 ‘sini bronz ve pişmiş toprak eserler, %10’u ise Roma ve İslami döneme ait altın ve bronz sikkeler, altın takılar oluşturmaktadır. Müzenin bahçesine yapılan cam ocağında Suriyeli usta tarafından müzede bulunan cam eserlerin kopyaları üfleme tekniği ile yapılarak ziyaretçilerin beğenilerine sunulmaktadır. Müze aynı zamanda farklı el sanatlarının tanıtıldığı ve şovlarının yapıldığı atölyelere de ev sahipliği yapmaktadır. Süryani ustaların ufak şovlar yaptığı gümüş telkari atölyesi, sedef atölyesi, kutnu dokuma atölyesi ve masa üzeri cam boncuk gösterilerinin yapıldığı cam boncuk atölyesi. Ayrıca antika eserlerin sergilendiği ve bir kısmının satışa sunulduğu antika satış mağazası da diğer bölümlerde yerini almaktadır.
Ülkemizin ilk özel cam eserler müzesi olan Medusa Cam Eserler Müzesi ünik eserleri ve eser sayısı bakımından görülmeye değer ender müzelerimizdendir.
MEDUSA CAM ESERLER MÜZESİ
Adres: Seferpaşa Mah. Şakir Sk. No: 9 Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 230 30 49
Ziyaretçi Saatleri: Bayramın 1. günü hariç her gün açık.
09:00-18:0009:00-18:00
ALİ İHSAN GÖĞÜŞ MÜZESİ ve GAZİANTEP ARAŞTIRMALARI MERKEZİ
Gaziantep’in en eski yerleşim yerlerinden tarihi Bey Mahallesi’nde tarihi bir Antep evi olan bina, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilmiş ve Türkiye’nin ilk Turizm ve Tanıtma Bakanlarından Ali İhsan Göğüş’ün kızı olan gazeteci–yazar Zeynep Göğüş tarafından düzenlenerek 2014 yılında hizmete açılmıştır.
Gaziantep’in önemli simalarından olan ve XII, XIII, XIV. Dönemlerde Gaziantep milletvekilliği yapan tarihçi-gazeteci Ali İhsan Göğüş’ün adını taşıyan müzede, Ali İhsan Göğüş’ün kişisel eşyaları yer almaktadır. Biyografi müze olma özelliğini taşıyan mekanda, Ali İhsan Göğüş’ün milletvekilliği, bakanlığı, gazeteciliği ve sosyal hayattaki yaşantısını anlatan eşyalar teşhir edilmektedir.
Binanın alt kattaki odaları Ali İhsan Göğüş’e ait kişisel eşyalardan oluşmaktadır. Müze’nin 1. odasında Ali İhsan Bey’in siyasi yaşamını anlatan kendisine ait özel eşyaların yer aldığı bir bölümdür. Odada vefat etmeden önce kendisiyle yapılan röportaj yer almaktadır. Röportajda kendi ağzından dönem dönem yaşamını anlatmaktadır. Müzenin 2. odasında Ali İhsan Göğüş’ün aile yaşantısı, askerlik hayatı ve eşi Nezahat Alemdar’la tanışma hikayelerinin yer aldığı fotoğraflı bilgi panoları yer almaktadır.
Müzenin 3. odasında ise, Ali İhsan Göğüş’ün Turizm Bakanı olduğu dönemde (1964-65) kiracı olarak oturdukları evin 24 metrekarelik salonu orijinal mobilya ve aksesuarlarıyla canlandırılmıştır. Nezahat-Ali İhsan Göğüş çiftinin salon oturma grubu mobilyaları Cumhuriyet dönemi Türk mobilyacılığının ünlü ismi Kemal Yılmaz ürünleridir. Ayrıca Kemal Yılmaz, Atatürk’ün Dolmabahçe Sarayındaki odasının mobilyalarını ve dekorasyonunu yapan kişidir. Odada ayrıca Nezahat Alemdar ve Zeynep Göğüş’ün 18.ve 19. Yüzyıla ait Anadolu’nun çeşitli yerlerinden toplanmış Oyalı Yemeni koleksiyonu yer almaktadır.
Müzenin Üst Katında ise müzeden ayrı olarak Gaziantep Araştırmaları Merkezi yer almaktadır. Araştırma Merkezinde Ali İhsan Göğüş’ün kendi kütüphanesinden alınan kitaplar yer almaktadır. Buranın amacı ise, insanların bu kitaplardan faydalanarak gerek araştırma yapmalarına, gerek kültürel anlamda kendilerini geliştirmelerine katkıda bulunmaktır.
İkinci Katta Nezahat-Zeynep Göğüş’e ait Kadın Sanatçılar Özel Koleksiyonunun olduğu çeşitli tablolar yer almaktadır. Sanatçılar arasında Latafet Çıpa (4 adet), Gönül Göle (1 adet), Fügen Leman (1 adet), Suna Özkalan (2 adet), Nuket Aksoy (1 adet), Neşe Erdok (2 adet), Nesrin Köker (1 adet), Nukhet Ocak (1 adet), Bedia Çolak (2 adet) yer almaktadır.
Üst Kattaki bir diğer odada yine Ali İhsan Göğüş’e ait, çeşitli kurum ve kuruluşlardan aldığı plaketler, Bakanlık dönemine ait özel dosyalar, plak koleksiyonları, pikapları ve çeşitli özel eşyaları sergilenmektedir. Binanın en üst teras katı ise, yorgunluk atıp, güzel bir manzara eşliğinde kahvesini içmek isteyenler için “Piyano kafe” olarak faaliyet göstermektedir. Kafeteryada Ali İhsan Göğüş’e ait bir de piyano bulunmaktadır.
ALİ İHSAN GÖĞÜŞ ANI MÜZESİ
Adres: Bey Mah. Ali Özalgan Sk. No: 9 Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 220 15 51
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi hariç hergün açık
09:00-18:0009:00-18:00
GAZİANTEP SAVUNMASI VE KAHRAMANLIK PANAROMASI MÜZESİ
Gaziantep Kalesi içerisinde yer alan galeri, 2009 yılında Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından İstiklal Savaşı’nda kahramanca verilen mücadelenin anlatıldığı “Kahramanlık Panorama Müzesi” olarak hizmete açılmıştır. 10 ay 9 gün süren işgalde, kahramanca şehrinisavunan Gaziantep halkının bu destansı zaferi görkemli Gaziantep Kalesi’nin gizemli galerisinde anlatılmaktadır. İstiklal Savaşı’nın kazanılmasına örnek alınan bu zaferin ardından büyük önder Atatürk, “Ben Antepliler’in gözlerinden nasıl öpmem ki, onlar yalnız Antep’i değil Türkiye’yi kurtardılar” sözüyle Antep savunmasının önemini ve Antep halkının kahramanlığını vurgulayarak “Gazi” ünvanı ile onurlandırmıştır.
Antep savunması ve kurtuluşuna ilişkin olarak gerekli tarihsel literatür çalışmaları tamamlanarak, Müzenin kronolojik tasnifi yapılmıştır. Bu kaynaklar ışığında, Müze ziyaretçileri Gaziantep savunmasını Gaziantep Kalesi girişinde yer alan heykelleri gördükten sonra kalenin içindeki 200 metre uzunluğunda olan galerideki sergide görmektedirler. Antep Savunmasının teşkilat yapısı, cepheler ve abide şahsiyetlerinkronolojik olarak resimler, rölyefler, heykeller, sunumlar ve maketlerle anlatıldığı galeri içerisinde, 79 pano, 41 rölyef, 52 heykel, 13 büst, 125 portre rölyefi ile bu mücadele ayrıntılı biçimde anlatılmaktadır. 16 adet LCD televizyon aracılığıyla ziyaretçilere “İstiklal Sevgisinin Abidesi Gaziantep Savunması Belgeseli” eşliğinde müzeyi gezme olanağı sunulmaktadır. Her türlü dış etkiye karşı dayanıklı malzemeden yapılan heykeller ve kabartmalar özel bir aydınlatma ve ses efekti ile desteklenmiştir.
Müzede; Antep’in itilaf kuvvetlerince işgali, yapılan anlaşmalar, açılan cepheler, bu cephelerde savunma yapan kahramanlar, taarruzlar, harekatlar, savunmada üstün yararlılık gösteren siyasi ve milis kuvvetlerdeki şahsiyetler, işgal ile halkın durumu, yaşanılan zorluklar ve Antep’in düşman işgalinden kurtuluşu gibi pek çok konuya yer verilmiştir. Böylece Gaziantep savunmasında Antep halkı tarafından gösterilmiş olan mücadele ve kahramanlık ‘Gaziantep Savunması Kahramanlık Panoraması Müzesi’ ile gelecek kuşaklara aktarılacaktır.
İSLAM BİLİM TARİHİ MÜZESİ
Gaziantep’in Şahinbey ilçesi Kolejtepe mahallesinde bulunan Şahinbey Belediyesi hizmet binasının içerisinde yer alan eski kolej binası, İslam alimlerinin icatları ve bilim tarihine katkılarının interakrif anlatımlarla sağlandığı İslam Bilim Tarihi Müzesi olarak hayata geçirilmiştir. 19. yüzyılın başlarında bir okul olarak inşa edilen bu taş yapının içerisinde yapılan sergileme teknikleri, Müslüman kaşiflerin, mucitlerin oldukça mütevazi bir yaşama sahip olmalarından dolayı ve çalışmaların kısıtlı imkanlarla yürütülmesinden hareketle bir atölye hissi verecek şekilde kurgulanmıştır.
İslam Bilim Tarihi Müzesi kurgulanırken, asırlar öncesine dayanan icatlar ve bu icatların mucitleri yüzyıllar boyu büyük bir etkileşim sonucu aktarılan bilgiyi objektif bir şekilde sunumu göz önünde tutulmuştur. Müze bölge halkına ve bölgeyi ziyaret eden yerli yabancı turistlere bilim ve teknik tarihindeki, İslam Alimlerinin icatları ve bilim tarihine katkıları modern müzecilik anlayışı ile aktarılmaktadır. Astronomi, Coğrafya, Kimya, Fizik, Harita ve Tıp Bilimlerinin İslam dünyasındaki gelişimi tarihi yapı içerisinde çağdaş teknikler uygulanarak teşhir edilmektedir.
İslam Bilim Tarihi Müzesi’nde Müslüman bilim adamlarının astronomi, coğrafya, fizik, mekanik, kimya ve tıp bilimleri alanlarında ortaya koydukları çalışmaların ilk örnekleri sergilenmektedir. Fizik ve matematik alimi İb’ul-Heysem’den eczacı, hekim, jeolog ve coğrafyacı Biruni’ye astronomi, mühendis, mekanikçi Takiyyuddin Raşid’den Ebu Mansur’a kadar birçok Müslüman bilim adamının eserleri tanıtılmaktadır. Müze içerisinde yer alan kimya ünitesinde bir dokunmatik ekran sayesinde ziyaretçiler, alimlerin hangi teknik ve işlemlerden faydalanarak nasıl koku ürettiklerini adım adım takip edebilmenin yanı sıra dönemin kokuları olan gül, amber ve ot kokularını geliştirilen mekanizma sayesinde fiziksel olarak algılama imkanı sunulmaktadır.
Müzeyi ziyaretçileri maket üzerine yerleştirilen elektronik sensörler ve geliştirilen yazılım sayesinde usturlabın kullanımı ve nasıl çalıştığını büyük ekrandaki temsili gökyüzünde birebir görmektedir.Okunması zor olan eski haritaları dokunmatik bir ekran üzerinde günümüzün güncel dünya haritasıyla karşılaştırarak okuyabilmekte ve böylece eski haritaların ne denli gelişmiş ve bu yüzden de önemli gelişmeler olduklarını görme imkanı bulmaktadır.
İslam Bilim Tarihi Müzesi, Bilim konusunda gerideyiz, batılı bilim konusunda bizden daha iyidir, hakim olan anlayışı kırması açısından ve müzede bulunan yüzün üzerinde buluşun müslüman bilim adamları tarafından icat edildiğinin görülmesi açısından ziyaret edilmesi gereken müzeler arasında yer alır.
İSLAM BİLİM TARİHİ MÜZESİ
Adres: Kolejtepe Mah. Yeşil Cami Sok. No: 8 Şahinbey Belediye Bahçe içi.Şahinbey / Gaziantep
Telefon: Kadir Tancan 0 542 342 93 59 (Sorumlu Kişi)
08:00-18:0008:00-18:00
Ziyaretçi Saatleri: Hergün ziyarete açık.
GAZİANTEP HAMAM MÜZESİ / Haluk Perk Koleksiyonu
Osmanlı hamam mimarisi ve kültürünün en güzel örneklerinden birisi olan yapı, Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılan külliyenin hamam bölümü olarak hizmet vermiştir. Hamamın ne zaman yaptırıldığını gösteren bir kitabesi yoktur. H.985/M. 1577 tarihli vakfiyesine göre, 1563 - 1577 yılları arasında Halep ve Şam Beylerbeyliği görevinde bulunan Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılmış olmalıdır.
Hamam; doğusundaki han, susamhane, şimdi mevcut olmayan bedesten ve Mir-i Miran mescidi ile birlikte bir külliye (Lala Mustafa Paşa Külliyesi) durumundaydı. Osmanlı Dönemi hamam mimarisini yansıtan eser, hemen hemen bütün Gaziantep hamamlarında olduğu gibi zemin kotunun oldukça altında, yere gömülmüş olarak inşa edilmiştir. Sokağa açılan sivri kemerli kapıdan dokuz basamak inilerek girilen hamam; soğukluk, ılıklık, sıcaklık, su deposu ve külhandan oluşmaktadır. Hamamın ilk giriş yeri olan soğukluk, kare planlı olup, ortasında aydınlatma fenerinin bulunduğu kubbe ile örtülüdür. Soyunma bölümünden bir koridorla büyük bir mekan olan ılıklığa geçilir. Ilıklık kare planlı bir merkezin karşılıklı iki tarafında eyvanların bulunduğu genişçe bir mekandır. Ilıklıktan doğrudan girilen sıcaklık ise, merkezi mekanın ortasına denk gelen sekiz köşeli göbek taşının çevresinde sıralanan, sekiz eyvan ve iki halvetten oluşmaktadır. Su deposu ve külhan sıcaklığın devamında yer almaktadır.
Ayrıca Ilıklık ve sıcaklık arasında, Musevi vatandaşların manevi temizliklerini yaptığı Mikve Havuzu (Guleytin) bulunmaktadır. Hamamdaki bu mimari unsur, Osmanlı döneminde azınlıklara gösterilen hoşgörünün en güzel örneklerden birisidir.
Paşa Hamamı olarak uzun yıllar hizmet veren yapı, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından 2015 yılında restorasyonu tamamlanarak, Gaziantep hamam kültürünün yaşatıldığı bir müze haline dönüştürülmüştür. Aslına sadık kalınarak teşhir edilen hamamda; soğukluk, ılıklık, sıcaklık bölümleri, hamam araç ve gereçleri, hamam adetleri, bal mumu heykeller ve maketlerle canlandırılmıştır. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Hamam Müzesi’ndeki sergilenen hamam eserlerin tümü Haluk Perk’in 19. ve 20. yy. hamam kültürü koleksiyonundan seçilen eserlerden oluşmaktadır.
Hamamın soğukluk bölümü yıkanmadan önce ve yıkandıktan sonra kıyafetlerin çıkarılıp giyinildiği kısımdır. Ayrıca burada insanlar dinlenip, nargilelerini içer, sohbet eder ve daha sonra hamamdan çıkarlardı. Müzenin bu kısmında mangal, nargileler, musluklar, şamdanlar, sabunlar ve mühürleri, hamam tasları, havlular ve nalınlar sergilenmektedir. Ilıklık bölümü, soğukluk ve sıcaklık arasında kalan bölümdür. Burada erkeklerin ya da kadınların yıkandığı, eğlendiği, getirdikleri yiyecekleri yediği alandır. Osmanlı döneminde hamamlarda sünnet ve traş da yapıldığı bilinmektedir. Müzenin ılıklık kısmında sünnet ve berber ile ilgili eserlerde sergilenmektedir. Bunun dışında taraklar, aynalar, hamam tasları, sabunlar bulunmaktadır. Sıcaklık bölümü ise, hamam ateşinin yandığı külhan kısmına en yakın olan yerdir. Asıl yıkanma işlemi burada gerçekleşir. Burada ortada geniş yuvarlak mermerden yapılmış bir göbek taşı bulunmaktadır. Ayrıca loğusa hamamı ve gelin hamamı da burada sergilenmektedir. Buhurdanlar, gulepdanlar, kildenlik, kildence, taraklar ve aynaların yanı sıra kadıınların kişisel bakım araç - gereçlerine müzenin bu bölümünde yer verilmiştir.
HAMAM MÜZESİ / Haluk Perk Koleksiyonu
Adres: Karagöz Mah. Sadık Dai Sok. No: 20/A Şahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 342 232 66 16
08:00-18:00 08:00-18:00
YAŞAYAN MÜZE TARİHİ GÜMRÜK HAN
Şekeroğlu Mahallesi Gümrük Caddesi No:14 adresinde bulunan han geçmişte yolcu hanı olarak kullanılmıştır.
Yöre insanının tarihsel süreçte uğraşı olan gümüşçülük, bakır işlemeciliği, kilimcilik, yemeni yapımı, sedefkarlık, aba dokumacılığı, kutnu ve alaca dokumacılığı, ahşap oyma ve ağaç işleri, mozaik yapımı, tespih yapımı ve Gaziantepli hanımlar tarafından yapılan Antep İşi El İşlemesi gibi meslekler yok olmaya ya da özel turistik amaçlı ürünler yapılarak kısıtlı alanlara sıkışmışlardır.
Şahinbey Belediyesi kaybolmaya yüz tutmuş bu el sanatlarını gelecek nesillere aktarmak, tanıtmak ve bu el sanatları ile uğraşanlara satış merkezi olacak şekilde Tarihi Gümrük Hanı’nı restore ettirmiş ve gelecek nesillere aktarma amacı ile “Yaşayan Müze Tarihi Gümrük Han” olarak Uzun Çarşı’daki asırlık binayı hizmete açmıştır.
YAŞAYAN MÜZE GÜMRÜK HAN
Adres: Karagöz Mah. Eski Gümrük Cad. Tarihi Gümrük HanıŞahinbey / Gaziantep
Telefon: 0 535 450 42 14 (Bekçi)
Ziyaretçi Saatleri: Pazartesi dışında her gün.
08:00-19:00 08:00-19:00
GAZİANTEP ZOOLOJİ VE DOĞA MÜZESİ
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından tanzim edilen “Burç Ormanı Doğal Hayatı Koruma ve Rekreasyon Projesi” kapsamında hayata geçirilen Hayvanat Bahçesi, Burç Ormanı içerisinde 1000 dönüm arazi üzerine tahsis edilmiştir. Gaziantep Hayvanat Bahçesi Türkiye’nin en geniş alana sahip Hayvanat Bahçesi konumundadır. Gaziantep Zooloji ve Doğa Müzesi, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi bünyesinde Dünya’nın 4. Avrupa’nın 3. Türkiye’nin ise en büyük Hayvanat Bahçesi içinde bulunmaktadır.
Yerli ve yabancı tur operatörlerinin gezilebilecek alanlar listesine alınan Gaziantep Hayvanat Bahçesi’nde zararsız bazı hayvanların serbestçe dolaştığı Safari Park’ tan sonra, ziyaretçilerin ilgisini çeken Zooloji ve Doğa Müzesi 750 metrekarelik bir alan kurulmuştur. Türkiye’ de bir Hayvanat Bahçesi içerisinde yer alan ilk ve tek Zooloji Müzesi olan Gaziantep Zooloji ve Doğa Müzesi geçmişten günümüze tanıklık eden yüzlerce hayvan türünü tanıma imkanı sunmaktadır. Gaziantep Zooloji ve Doğa Müzesi zamanın dondurulduğu fantastik bir dünyanın kapılarını açarak, ziyaretçileri milyonlarca yıl önce yaşamış nesli tükenmiş ve tükenmekte olan hayvanları tanıtmaktadır. Zooloji ve Doğa Müzesi, varlığını günümüze kadar sürdüren ve doğayı paylaştığımız yüzlerce hayvan örneğine yakından bakmamızı sağlamaktadır. Memelilerden, sürüngenlere, kanatlılardan, Deniz hayvanlarına kadar toplam 550 tür olmak üzere 700 adet hayvan örneği sergilenen müzede, tarihin derinliklerinde kalmış nesli tükenmiş birbirinden önemli hayvan iskeletleri meraklılarıyla buluşturulmaktadır. Yeryüzündeki ilk memelimsilerden olan Pelikozorların en ünlü etçil örneği Dinazor ailesinin öncülerinden Dimegrodon, 150 Milyon yıl önce yaşamış ve Dünyaya hükmetmiş Dinazorlar dan Therex, kedigiller ailesinden memeli türlerin kabusu 10 bin yıl önce nesli tükenmiş kılıç dişli kaplan, M.Ö. 1700 yıllarında yaşamış filgiller familyasının nesli tükenmiş cinsi olan Mamut, soyunu sürdürebilmiş ve filden sonraki en iri kara hayvanı olan Gergedan ve Balina’nın 33 milyon yıl önce yaşamış atalarından olan Dorudan sergilenmektedir.
Zooloji ve Doğa Müzesi’ndeki teşhir oluşturulurken hiçbir canlı zarar görmeden, doğada ve Hayvanat Bahçesinde fizyolojik ömürlerini tamamlamış olan hayvanlar, uzmanlar tarafından Tahnit Sanatı yöntemi uygulanmıştır. Hayvanlar avlanırken, av olurken, beslenirken ve uçarken yaşam alanlarındaki duruş ve pozisyonları göz önüne alınarak gerçekçi kompozisyonlar şeklinde teşhir edilmektedir.
Müze vahşi doğadan enstantanelerin canlandırılmasıyla gerçeği aratmamaktadır. Ötücü kuşlar, yırtıcı kuşlar ve perde ayaklılar gibi türlerden oluşan 187 kanatlı hayvan doğal yaşam alanları yeniden canlandırılarak sergilenmektedir. Su altı dünyasından 55 Deniz canlısı kurutma işlemi ile vücut bütünlüğü korunarak ziyaretçilerin ilgisine sunulmuştur. Yılan, Timsah, Varan ve Balıklardan oluşan 60 Hayvan örneği bilimsel yöntemler kullanarak koruyucu bir sıvı ile dolu kavanoz içinde gerçekliğinden ödün vermeden teşhir edilmiştir.
Gaziantep Zooloji ve Doğa Müzesi, çocuklardan bilim adamlarına her yaş ve kesime hitap etmektedir. Müzede oluşturulan hayvan koleksiyonun yanı sıra, eğitim salonunda doğal yaşam ve hayvan alemi belgeselleri ve eğitici filmler izletilerek seminerler verilmektedir.
GAZİANTEP ZOOLOJİ ve DOĞA MÜZESİ
Adres: Burç Ormanı İçi Şahinbey/Gaziantep
Telefon: 0342 360 58 41 (41-42-43-44-45)
Ziyaretçi Saati:Hafta İçi Her Gün
09:00-19:00 08:00-17:00
